Verschillen tussen curatele, bewind en mentorschap

Curatele, beschermingsbewind en mentorschap zijn drie juridische maatregelen die worden ingezet om mensen te beschermen die niet in staat zijn zelfstandig beslissingen te nemen over hun financiën of persoonlijke zorg. Dit kan komen door een geestelijke beperking, problematische schulden, verslaving of dementie. Hier volgt een overzicht van de verschillen tussen deze maatregelen:

‍

1. Curatele: Bescherming voor financiële en persoonlijke beslissingen

Curatele is bedoeld voor volwassenen die hun financiële en persoonlijke zaken niet zelf kunnen regelen, en voor wie beschermingsbewind of mentorschap niet voldoende is. Iemand die onder curatele staat, is handelingsonbekwaam, wat betekent dat deze persoon niet zelfstandig rechtshandelingen kan verrichten. De curator wordt aangewezen als wettelijk vertegenwoordiger.

• Taken curator: De curator moet vrijwel elke handeling en beslissing van de betrokkene goedkeuren, zowel op financieel als persoonlijk gebied. De betrokkene kan echter zelf beschikken over leefgeld dat door de curator wordt verstrekt.
  • Financiële zaken: Beheer van geld en goederen.
  • Persoonlijke zorg: Beslissingen over verzorging, verpleging, behandeling en begeleiding.

Alle curatele-zaken worden geregistreerd in het openbare curatele- en bewindregister.

‍

2. Beschermingsbewind: Bescherming voor financiële beslissingen

Beschermingsbewind, ook wel bewind genoemd, is gericht op mensen die hun financiële zaken niet zelf kunnen beheren. Dit kan worden ingesteld wanneer de lichamelijke of geestelijke situatie van de betrokkene dit noodzakelijk maakt. Het kan ook worden toegepast in situaties van overmatige uitgaven of schulden.

• Taken bewindvoerder: De bewindvoerder beheert de financiële middelen en goederen van de betrokkene. De betrokkene kan alleen met toestemming van de bewindvoerder over zijn of haar goederen beschikken.
  • De bewindvoerder stelt een lijst op van alle bezittingen onder bewind en stuurt deze naar de kantonrechter.
  • Daarnaast maakt de bewindvoerder een plan waarin de doelen van het bewind worden beschreven en afspraken met de betrokkene worden vastgelegd.

Net als bij curatele worden bewinden geregistreerd in het openbare curatele- en bewindregister.

‍

3. Mentorschap: Bescherming voor persoonlijke beslissingen

Mentorschap is gericht op mensen die vanwege een geestelijke of lichamelijke beperking niet meer zelfstandig persoonlijke beslissingen kunnen nemen, met name op het gebied van zorg. De betrokkene wordt handelingsonbevoegd voor beslissingen over zijn of haar eigen verzorging.

• Taken mentor: De mentor beslist over persoonlijke zaken zoals:
  • Verzorging
  • Verpleging
  • Behandeling
  • Begeleiding
  • De mentor moet de betrokkene wel zoveel mogelijk betrekken bij de beslissingen en hem of haar aanmoedigen om zelfstandig op te treden.

‍

Handelingsbekwaamheid en handelingsonbekwaamheid

In Nederland wordt iedereen vanaf 18 jaar handelingsbekwaam, wat betekent dat hij of zij zelfstandig rechtshandelingen kan verrichten, zoals het huren van een huis of het afsluiten van een telefoonabonnement.

• Curatele: Een persoon onder curatele is handelingsonbekwaam en kan geen rechtshandelingen verrichten zonder toestemming van de curator, behalve in specifieke gevallen, zoals het aanvechten van de curatele.
• Beschermingsbewind: Een persoon wiens goederen onder bewind staan, kan hier alleen met toestemming van de bewindvoerder over beschikken. Deze persoon is handelingsonbevoegd wat betreft het beheer van zijn of haar goederen.
• Mentorschap: Een persoon onder mentorschap is handelingsonbevoegd op het gebied van beslissingen rondom verzorging, verpleging, behandeling en begeleiding.

‍

In essentie verschillen deze maatregelen in de mate van bescherming en het type beslissingen dat de betrokkene niet meer zelfstandig kan nemen: curatele regelt zowel financiële als persoonlijke zaken, beschermingsbewind is puur gericht op financiële bescherming, en mentorschap focust op zorg- en welzijnsbeslissingen.

‍